Friday, November 17, 2023

NĂM GÀ THƠ THẨN CHUYỆN GÀ

 NĂM GÀ 

THƠ THẨN CHUYỆN GÀ

nam ga

Năm gà thơ thẩn chuyện gà 
"Cà kê dê ngỗng" để mà vui xuân 
Gà là gia súc hai chân 
Suốt ngày quanh quẩn ngoài sân trong vườn 
Gà nhà thì ngủ trong chuồng 
Gà rừng thì ngủ trong rừng núi thôi 
Gà trống gáy sáng lên rồi 
Ó ò o... dục mặt trời hừng Đông 
Mình gà mà khoác áo công 
Bên ngoài tốt mã bên trong rẻ cùi 
Gà quạ thì lông đen thui 
Gà rô ti lại có mùi rất thơm 
Gà xào xả ớt ăn cơm 
Gà bóp gỏi để mấy ông phá mồi 
Gà luộc ngồi ngự mâm xôi 
Gà Tây là giống gà lôi turkey 
Sang nhất ấy là "gà quý phi" 
"Gà đồng" là ếch, "gà ri" chân lùn 
Gà công nghiệp ở trại chuồng 
Còn gà đi bộ thì thường thể thao 
"Gà tồ". ngộc nghệch thế nào 
Trống choai ngứa cựa dương mào ra oai 
Trường gà mê mẩn những ai 
Xới gà là chốn tranh tài hùng kê 
Canh gà nửa tỉnh nửa mê 
Có người tơ tưởng cháo kê miến gà 
Cứ như nước Pháp Lang Sa 
Thì lấy biểu tượng con gà Gô loa (Gallus) 
Đứa nào ăn cắp gà bà 
Bà phành phạch chửi như là hát thơ 
Mới đây ở xứ Vờ Nờ 
Có anh đầu niểng "gà mờ" u ơ 
Lắp bắp "cờ lờ mờ vờ ..." 
"Nói gà, nói vịt" cái lờ me vơ 
Khiến cho cả nước ngẩn ngơ 
Nghe qua cứ ngỡ đọc thơ bác hồ 
Gà mà gặp cáo, cáo vồ 
Gà mà gặp rắn cứ đờ người ra 
Thấy rùa lại tưởng ba ba 
"Trông gà hoá cuốc" ấy là thằng tui 
"Quáng gà" thì cũng như đui 
Quờ quạng chẳng biết tới lui đàng nào 
Nuôi gà phải dậu phải rào 
Để gà bới bếp khác nào nuôi ong 
"Gà trống tốt mã vì lông" 
Nhưng tuồng "mèo mả, gà đồng" không nên 
Gà là bạn vịt kề bên 
Vịt bơi xuống nước gà lên nóc nhà 
Cớ gì "Bụt ở trên toà 
Gà nào dám mổ mắt" mà kêu than.

nam ga
Cầm đồ một lũ tham quan 
Bám quyền phá nát giang san sơn hà 
“Cõng rắn về cắn gà nhà" 
Thật là đáng chết chớ tha bọn này 
Cùng với tàu cọng chúng mày 
Bọn bây sắp sửa đến ngày tiêu vong 
Mã đề dương cước chờ trông 
Niên lai thân dậu mới mong thái bình 
Con gà gáy dục bình minh 
Con gà gáy sáng nước mình nơi nao 
Anh hùng gặp phải lúc eo 
Như là chim phượng phải theo đàn gà 
Hơi đâu nuôi khỉ dòm nhà 
Nuôi gà bươi bếp nhưng mà có ăn 
"Đầu gà, đít vịt" lai căng 
Cái "mặt gà mái" là thằng hay con 
Thịt gà vừa ngọt vừa ngon 
"Chó già sánh với gà non" mới sành 
"Con gà cục tác lá chanh 
Con lợn ủn ỉn mua hành cho tôi" 
Thầy cúng thì lụy mâm xôi 
Con gà trống thiến xong rồi cắp đi 
Gà nhỏ là giống gà ri 
Gà to là giống turkey bên Tây 
"Giả ơn cái cối cái chày, 
Nửa đêm gà gáy có mày có tao." 
"Chuyện gà, chuyện vịt " tào lao 
Nghe qua rồi bỏ, lao xao kê gà 
Mấy khi có "khách đến nhà 
Không gà thì vịt" mới là hảo a! 
Đẻ mau là "đẻ như gà" 
Đẻ xong cục tác cục ta rầm trời 
Cạc cạc ! ... là vịt lắm lời 
"Gà mái gáy gở" là trời sắp mưa 
Mẹ ru kẽo kẹt võng đưa 
Nghe xao xác tiếng gà trưa não nùng 
Hai con gà đá vẫy vùng 
Tranh nhau tiếng gáy tranh hùng đôi phen 
Chuyện gà thì đã nghe quen 
Của Jean de La Fontaine kể rằng 
‘Con gà mái đẻ trứng vàng” 
Khuyên ta đừng quá tham lam …mọi phần 
Rõ là “ tham thực cực thân” 
"Bút sa gà chết " đừng nên coi thường 
Năm Gà nói chuyện văn chương 
Mà thương Chị Dậu ở trong Tắt Đèn 
Gà quạ chính là gà đen 
Mực đen thì lại có tên mực Tàu 
Gà ô đen bóng đuôi đầu 
Hắc ín thì lại có màu đen thui 
Ngựa ô đen kín đầu đuôi 
Mèo đen thì lại gọi là mèo mun 
Như con "gà nuốt dây thun" 
Hay "đồ gà chết" tệ hơn "gà rù" 
Là đồ lủ khủ lù khù 
Gà toi gà dịch gà rù gà thiu 
Mẹ gà, con vịt" chắt chiu 
Mấy đời mẹ ghẻ mà yêu con chồng 
Tuổi Dậu con gà mơ lông, 
Có mỏ có mồng, sáng gáy o o! 
Cô em tóc thả đuôi gà, 
Miệng cô ăn nói mặn-mà có duyên. 
"Làm như gà bới "gà bươi 
Ăn như heo ấy là người vô duyên 
Gà đen chân trắng đáng tiền 
Đẻ sai mà lại chuyên cần nuôi con 
Gà trắng chân chì không ngon 
Không giỏi ấp trứng nuôi con vụng về 
"Gà ganh tiếng gáy" ó o 
Để cho cáo được bữa no nê lòng 
"Như gà mắc tóc" quay vòng 
Người khi bức bối trong lòng bất an 
"Gân gà"nhớ chuyện Tào Man 
Nhả ra thì tiếc , khó khăn nuốt vào 
"Chuyện gà chuyện vịt" lao xao 
Đều là chuyện vặt thì thào mà nghe 
Nhỏ con là giống gà tre 
Cũng hăng máu đá gầm ghè không thôi 
Đá gà cho nước cho nôi 
Độ gà lắm kẻ mê nuôi gà nòi 
Xúm đông xúm đỏ đứng coi 
Nhưng "đá gà chết" có mòi không hay 
"Gà què ăn quẩn cối xay " 
"Trói gà không chặt" là tay học trò 
"Nửa đêm gà gáy ó o... 
Ông không ngủ được, ông bò lê la" 
Lắm khi "ông cứ nói gà 
Bà nghe ra vịt" thế là cãi nhau 
"Gà nhà bôi mặt đá nhau" 
Chỉ lợi thằng Tàu đến mấy mươi năm 
Thịt gà bóp với lá chanh 
"Chữ như gà bới " là anh đốc tờ 
Gà đá phải chọn gà nòi 
Gà chọi đầu niểng khó coi vô cùng 
Ngứa cựa thì đạp lung tung 
Chó nhà, "gà cậy gần chuồng" nghênh ngang 
Những ai có máu hoang đàng 
"Mào gà hoa khế" lắm chàng dính vô 
Nhảy dù thì phải ôm sô 
Chơi gà có lúc bể bô bất ngờ 
"Ngủ gà ngủ vịt " lơ mơ 
Như mấy ông nghị lờ vờ ngậm tăm
"Nói gà nói vịt" lan man 
"Đá gà đá vịt" là làm qua loa 
Thấy em đầu ngõ ngó qua 
Nụ cười như thể đóa hoa mồng gà 
Cai gà thì phải coi gà 
Chơi "gà móng đỏ" mới là dân chơi 
"Nực gà" vì bị đâm hơi 
"Gà bị nhúng nước" tơi bời cánh lông 
Mua gà lúc chợ đang đông 
Con gà mái ghẹ để ông mang về 
"Cơm gà cá gỏi" ê hề 
Nhất ngon là miếng cánh mề phao câu 
Gà nhà bôi mặt đá nhau 
Tương tàn để tiếng lưu cầu xấu xa 
Chẳng thà làm cái đầu gà 
Còn hơn cúm núm được là đuôi công 
"Vắng chủ gà vọc niêu tôm " 
"Nuôi gà bới bếp" thật không ra gì 
"Khôn ngoan đá đáp người ngoài 
Gà cùng một mẹ chớ hoài đá nhau" 
Cái mặt khi nốc rượu vào 
Đỏ như gà chọi ồn ào huyên thiên 
Nhớ chuyện Sơn Tinh Thủy Tinh 
Cầu hôn công chúa, đa tình cả đôi 
Lễ vật thách cưới vua đòi 
Nào gà chín cựa nào voi chín ngà 
Gà ô chân trắng mỏ ngà. 
Đá đâu thắng đấy gọi là thần kê. 
Hết Thân đến Dậu. Xuân về 
Năm nay rồi sẽ OK thôi mà 
“Mai sau về với ông bà 
Nấp sau nải chuối ngắm gà khỏa thân“.
Cao Nguyên


CHÀO NĂM GÀ 

Tết đến  viết đôi câu đối Tết
Xuân về  khơi một chút hương Xuân
cao ngọc cường

nam ganam ga

Hương xưa ngày cũ xa dần 
Chút lòng hoài cổ có ngần này thôi 
Chó nhảy bàn độc cứ ngồi 
Bức tranh gà vịt quê tôi rối bời.

Tống cựu chia tay khỉ dòm nhà 
Nghinh tân đợi tiếng gà gáy sáng 
Cờ lờ vờ ... khinh phúc thứ gà mờ 
Á ú ớ ... trọng lù như khỉ lú 
Bức tranh gà vịt càng thêm rối 
Tuồng hát quỷ ma phải vãn thôi.

nam ga

Tết con gà, mẹ vẫn nhớ năm Ất Dậu 
Xuân đại cát, con không quên trận Hoàng Sa 
Gà gáy sang canh, gấp sách lại mà thương thân Chị Dậu 
Cáo nằm ưỡn xác, phơi thây ra thậm ghét cái tên Hồ.
Đồ Phải Gió 
(Xuân Đinh Dậu)

Chú thích: 
* Nạn đói năm Ất Dậu 1945 .
* Trận Hoàng Sa cận Tết Giáp Dần (19/1/1974). 
* Chị Dậu nhân vật trong Tắt Đèn của Ngô Tất Tố.


GÀ TRONG TỤC NGỮ CA DAO

Cao Ngọc Cường

Bán gà ngày gió, bán chó ngày mưa: 
Mùa gió gà hay toi, trời mưa chó xấu mã. Bán như thế thì bất lợi. 
Chó già, gà non: Thịt chó già không tanh, thịt gà non mới mềm, ăn mới ngon. 
Chớp đông nhay nháy, gà gáy thì mưa: kinh nghiệm về thời tiết. 
Vắng chủ nhà gà vọc niêu tôm: khi không có người chỉ huy, kẻ xấu làm bậy. 
Con gà tốt mã vì lông: Người ta dễ bị thu hút bởi cái vẻ bên ngoài. 
Con gà tức nhau tiếng gáy: Tính ganh đua, không chịu kém người khác. 
Cơm chín tới, cải ngồng non, gái một con, gà mái ghẹ: Những thứ người ta ưa chuộng vì ngon vì đẹp. 
Cơm gà, cá gỏi: Khen bữa ăn ngon và sang trọng. 
Đá gà, đá vịt: Làm ăn qua loa. 
Đầu gà, má lợn: Miếng ăn ngon. 
Đầu gà còn hơn đuôi phượng: Đứng đầu một nơi còn hơn làm tớ kẻ khác. 
Chó cậy gần nhà, gà cậy gần chuồng: Cậy thế bắt nạt người khác. 
Gà đen chân trắng, mẹ mắng cũng mua. 
Gà trắng chân chì, mua chi ngữ ấy. 
Gà chân trắng đẻ sai, nuôi con khéo, ngược lại gà chân đen chỉ để ăn thịt vì vụng về. 
Gà cùng một mẹ chớ hoài đá nhau: Khuyên đoàn kết, gắn bó với nhau. 
Gà mái gáy gở (không biết gáy): Chê phụ nữ can thiệp vào việc đàn ông. 
Gà nhà lại bới bếp nhà: Chê cùng phe cánh lại phá hoại lẫn nhau. 
Gà què ăn quẩn cối xay: Chê những người không có ý chí. 
Hạc lập kê quần (con hạc giữa bầy gà): Người tài giỏi ở chung với kẻ dốt. 
Hóc xương gà, sa cành khế: Chỉ những điều nguy hiểm cần tránh. 
Học như gà đá vách: Chê những người học kém. 
Khách đến nhà, chẳng gà thì vịt: Thể hiện sự hiếu khách của chủ nhà. 
Lép bép như gà mổ tép: Chê người ngồi lê mách lẻo. 
Lờ đờ như gà ban hôm: Quáng gà, chê người chậm chạp, không hoạt bát. 
Lúng túng như gà mắc tóc: Chê người thiếu bình tĩnh, bối rối. 
Mẹ gà, con vịt: Cảnh của những trẻ em sớm mồ côi mẹ, phải sống với dì ghẻ. 
Mèo gả, gà đồng: Chỉ những kẻ vô lại, sống lang thang, làm bậy. 
Một tiền gà, ba tiền thóc: ý nói món lợi thu về không bằng công sức bỏ ra. 
Mỡ gà thì gió, mỡ chó thì mưa (mỡ gà vàng, mỡ chó trắng): Kinh nghiệm dân gian dựa vào màu mây đoán mưa gió. 
Ráng mỡ gà, có nhà thì chống: Kinh nghiệm chỉ hiện tượng có bão. 
Ngẩn ngơ như chú bán gà, tiền rưỡi chẳng bán, bán ba mươi đồng: Chê người đần độn, không biết tính toán. 
Ngủ gà, ngủ vịt: Ngủ lơ mơ, không thành giấc. 
Ngun ngủn như gà cụt đuôi: Nói một cái gì đó ngắn ngủi đến khó coi. 
Nháo nhác như gà lạc mẹ: Tả vẻ xao xác, đi tìm một cách lo lắng. 
Nhìn gà hoá cuốc: Chê người không nhìn rõ sự thật, lẫn lộn phải trái. 
Phù thuỷ đền gà: Làm không nên việc, phải đền lại phí tổn cho người ta. 
Quạ theo gà con: Nói kẻ xấu rình cơ hội để hại người. 
Thóc đâu mà đãi gà rừng: Chỉ hành vi lãng phí hoặc quá tiết kiệm. 
Tiếc con gà quạ tha: Chê người tiếc cái không đáng tiếc. 
Tiền trao ra, gà bắt lấy: Sòng phẳng. 
Trấu trong nhà để gà ai bới: Việc trong nhà lại để cho người can thiệp. 
Trói gà không chặt: Chê kẻ hèn yếu, không làm được việc gì nên thân. 
Vạ vịt chưa qua, vạ gà đã đến: Than phiền hết tai hoạ nọ đến tai hoạ kia. 
Vịt già, gà to: ý nói vịt già còn ăn được, chứ thịt gà già vừa dai vừa dở.


Tân Xuân Đinh Dậu(2017)

No comments:

Post a Comment