Saturday, June 11, 2022

VÀI BÀI THƠ DỊCH

 

NGUYỄN DU 

望天台寺 

天台山在帝城東,

隔一條江似不通。

古寺秋埋黃葉裏,

先朝僧老白雲中。

可憐白髮供驅驛,

不與青山相始終。

記得年前曾一到,

景興猶掛舊時鐘。


Phiên âm:


 VỌNG THIÊN THAI TỰ

Thiên Thai sơn(1) tại đế thành đông

Cách nhất điều giang tự bất thông

Cổ tự thu mai hoàng diệp lý

Tiên triều tăng lão bạch vân trung

Khả liên bạch phát cung khu dịch

Bất dữ thanh sơn tương thủy chung

Ký đắc niên tiền tằng nhất đáo

Cảnh Hưng do quải cựu thời chung.

 Nguyễn Du 

----------- 

(1) Núi Thiên Thai ở phía Đông thành Huế.

------------


VỌNG THIÊN THAI TỰ

Thơ Nguyễn Du trong cuốn Nam trung tạp ngâm


Lời giới thiệu 

“Bài thơ đầy tính hoài cổ của Nguyễn Du đối với triều đình nhà Hậu Lê. Sinh ra trong thời Cảnh Hưng gần cuối thời Lê mạt, Trịnh Nguyễn phân tranh. Tinh thần trung quân với nhà Lê của Nguyễn Du còn mạnh nên Nguyễn Du đã không chịu hợp tác với Tây Sơn dù  nghĩa quân Tây Sơn khi tiến quân ra Bắc lần thứ nhất với danh nghĩa Phò Lê, diệt Trịnh. Đã vậy khi nhà Lê vong, Tây Sơn sụp đổ Nguyễn Ánh thắng thế, Nguyễn Du, khi ấy đã 36 tuổi, chịu ra làm quan dưới triều Gia Long, ông vẫn nhớ đến những gì mà triều Lê đã để lại, cho dù trước đó ngai vàng của nhà Lê mạt chỉ là hư danh trước quyền chúa Trịnh”

U hoài thay tâm sự của Nguyễn Du 

Bất tri tâm bách dư niên hậu 

Thiên hạ hà nhân khấp Tố Như “ 



Dịch nghĩa


VỌNG THIÊN THAI TỰ 


Núi Thiên Thai nằm phía cuối thành đông

Cách một nhánh sông nhỏ, tưởng chừng chẳng có lối sang

Ngôi chùa cổ (ở đó) bị mùa thu vùi trong đám lá vàng

Triều vua trước vị sư già đi giữa áng mây trắng

Thương thay (cho mình) tóc đã bạc mà còn phải làm lụng vất vả

Chẳng thể cùng với non xanh giữ vẹn nghĩa thủy chung

Nhớ năm trước (ta) đã từng đến đấy

Còn trông thấy chiếc chuông cổ đúc từ thời Cảnh Hưng(1740-1786)



 NHỚ CHÙA THIÊN THAI  


Núi Thiên Thai ở đế thành Đông (1) 

Cách nhánh sông chừng chẳng lối thông

Chùa cổ chôn vùi trong đám lá 

Lão tăng ẩn hiện giữa mây bông

Thương thân tóc bạc còn gian khổ

Chẳng giữ lòng trung với núi sông

Lại nhớ năm xưa ta đã đến

Thăm chùa còn thấy Cảnh Hưng chuông (2) 


Mai Ngọc Cường 


(1) chùa Thiên Thai trên núi Thiên Thai phía đông kinh thành Huế 

(2) Chuông cổ đúc từ đời Cảnh Hưng Lê Hiển Tông (1740-1786) 


  








 

La Phù giang thuỷ các độc toạ


Thuỷ các các hạ, giang thuỷ thâm,

Thuỷ các các thượng, nhân trầm ngâm.

Du du vân ảnh biến thần tịch,

Cổn cổn lãng hoa phù cổ câm (kim).

Trần thế bách niên khai nhãn mộng,

Hồng sơn thiên2 lý ỷ lan tâm.

Bồi hồi đối ảnh độc vô ngữ,

Bạch phát sổ hành thuỳ ngã khâm.

  Nguyễn Du



Dịch nghĩa

Ngồi một mình trên thuỷ các sông La Phù


Dưới thuỷ lâu , nước sông sâu, 

Trên thuỷ lâu, người ngồi trầm ngâm.

Bóng mây lững thững sớm chiều biến đổi,

Lớp sóng cuồn cuộn kéo cả cổ kim đi.

Cuộc trần thế trăm năm chỉ là giấc mộng khi mắt mở,

Tựa lan can, lòng nhớ núi Hồng nơi ngàn dặm.

Một mình bồi hồi ngắm bóng, chẳng nói năng gì,

Mấy sợi tóc bạc phất phơ rủ xuống tà áo



Dịch thơ 


Ngồi một mình trên Thuỷ các sông La Phù 


Dưới lầu Thuỷ các nước sông sâu

Người vẫn trầm ngâm trên thủy lâu 

Sớm tối bóng mây  trôi biến đổi 

Cổ kim theo sóng cuốn về đâu 

Trăm năm thế sự như cơn mộng

Nghìn dặm Hồng sơn gợi ý sầu 

Đối bóng một mình buồn chẳng nói

Phất phơ sợi tóc trắng trên bâu. 


maingocuong 






NGUYỄN TRÃI 


題程處士雲窩


佳客相逢日抱琴
故山歸去興何深
香浮瓦鼎風生樹
月照苔磯竹滿林
洗盡塵襟花外茗
喚回午夢枕邊禽
日長隱几忘言處
人與白雲誰有心


 Đề Trình xử sĩ vân oa đồ

Giai khách tương phùng nhật bão cầm,

Cố sơn quy khứ hứng hà thâm.

Hương phù ngoã đỉnh phong sinh thụ,

Nguyệt chiếu đài cơ trúc mãn lâm.

Tẩy tận trần khâm hoa ngoại mính,

Hoán hồi ngọ mộng chẩm biên cầm.

Nhật trường ẩn kỷ vong ngôn xứ,

Nhân dữ bạch vân thuỳ hữu tâm.

 Nguyễn Trãi 


Dịch nghĩa

Khách quý gặp nhau ôm đàn gảy suốt ngày

Trở về núi cũ hứng thú biết bao!

Hương bốc lên ở đỉnh sành, gió rung cây

Trăng chiếu xuống ghềnh rêu, trúc đầy rừng

Muốn tẩy sạch lòng trần có đọt trà ngoài chỗ hoa viên

Để gọi tỉnh giấc mộng ban trưa, có tiếng chim bên gối

Suốt ngày tựa ghế quên cả nói

Thử hỏi giữa người và mây trắng kia ai là có tâm tình? 


Đề tranh Am mây của Trình xử sĩ 

 Khách quý gặp nhau hợp tấu đàn 

Trở về núi cũ thật bình an 

Gió rung cây khói trầm hương tỏa 

Trăng chiếu ghềnh rêu trúc bạt ngàn 

Tẩy sạch lòng trần  trà mạn uyển  

Giấc trưa tỉnh mộng tiếng chim tan

Suốt ngày tựa ghế quên trò chuyện 

Mây trắng cùng ngươi ! Lọ đắc nhàn


 maingocuong

  

No comments:

Post a Comment