TUYỂN TẬP 50 NĂM
Hành trình viễn xứ
Tuyển tập này được soạn và ấn hành nhân kỷ niệm 50 năm ly hương viễn xứ (1975-2025) phát hành tại trại họp bạn Hướng Đạo Trưởng Niên (HĐTrN) Bách Hợp VI được tổ chức vào đầu tháng 6/2025 tại Portland Oregon. Nơi đã từng tổ chức trại Bách Hợp HĐTrN đầu tiên 10 năm trước đây.
30/4/1975. Lịch sử đã làm cuộc chia ly vô cùng lớn với hàng triệu người Việt phải đành đoạn rứt ruột dắt díu nhau, rời bỏ quê hương đất nước trong cùng cực hoang mang, hãi hùng và tuyệt vọng. Bỏ lại sau lưng một quê hương yêu dấu mịt mờ lửa khói để trôi giạt nơi quê người chưa biết về đâu.
Lại nhớ hai mươi năm trước đó 20/7/1954, gần triệu người đã tự nguyện làm cuộc ly hương, lìa xa quê Bắc vào miền Nam tìm tự do. Cuộc di cư vĩ đại của dân ta:
“Một ngày mùa chinh chiến ấy,
Chim đã xa bầy mịt mờ bên trời bay”
Hành trình lìa bỏ quê hương di cư vào Nam này tuy vất vả, đành đoạn nhưng không đến độ bi thương vì vẫn còn nuôi hy vọng làm lại cuộc đời trên quê hương mới sáng dội miền Nam. Ngày ấy, đồng bào phải ly hương nhưng vẫn còn cùng ở trong một đất nước hình chữ S.
Và chắc chắn rất nhiều người di cư 1954 và cả đồng bào miền Nam đã không thể ngờ được rằng họ sẽ phải xa quê hương thêm một lần nữa trong đời từ ngày định mệnh 30/4/1975. Hơn thế nữa, rất nhiều thập niên sau đó, hàng-hàng-lớp-lớp người Việt Nam vẫn tiếp tục liều chết, bỏ nước ra đi.
Vòi või nhìn về “cố lý xa xôi” bên kia bờ đại dương, đã cách xa nửa vòng trái đất. Đây mới chính là cuộc viễn xứ ly hương vô cùng đau đớn. 50 năm ly hương đã trôi qua, như một giấc mộng dài của một đời người đã phải chọn lựa giữa: Tự Do hay là Chết. “50 năm, một khoảng thời gian tuy ngắn cho lịch sử của một dân tộc, nhưng lại dài cho một đời người. 50 năm trước, toàn lãnh thổ Việt Nam rơi vào sự thống trị của những người Cộng Sản. Và kể từ đó, hàng triệu người dân Việt Nam đã bỏ xứ ra đi, bắt đầu là làn sóng vượt biên gian nan, hiểm nghèo của những thuyền nhân, bộ nhân làm rúng động lương tâm thế giới vào những thập niên 70, 80, và 90. Những người Tị Nạn Việt Nam năm xưa và thân nhân của họ đã xây dựng nên những Cộng Đồng Người Việt Tự Do lớn mạnh trên khắp thế giới. Cái quá khứ Tị Nạn đó bây giờ đã bị lãng quên, hay vẫn còn hằn sâu trong tâm thức của họ? Thế hệ thứ hai, thứ ba, con cháu của những người Tị Nạn gốc Việt, đã có những đóng góp ngày càng đáng kể vào xã hội nơi họ đang sống.
Bao nhiêu người trong thế hệ hiện tại và tương lai hiểu nguyên do vì sao họ được sống trong một xã hội tự do nhân bản, và có bao nhiêu người trong số đó thật sự trân quý cái giá mà cha ông họ đã phải trả?!” (Thuyền Nhân: hành trình 50 năm” - phim tài liệu dài 90 phút do đạo diễn Thanh Tâm thực hiện).
Tuyển tập Hành trình 50 năm viễn xứ trong lòng người hướng đạo ly hương chỉ là một cố gắng góp nhặt những mảnh tâm thức viễn xứ lắng đọng qua những vần thơ ly hương của những người từng là hướng đạo sinh, đã có mặt, trong và sau cuộc chiến huynh đệ tương tàn. Là tiếng lòng của những người “xa quê hương” dấn thân vào hành trình 50 năm tha hương viễn xứ của người tị nạn Việt Nam. Có nhiều người trong số đó đã không thể trở về quê hương sau nửa thế kỷ dài viễn xứ.
Cuộc ly hương ấy không chỉ là 50 năm mà còn hơn thế nữa từ ngày đất nước chia đôi sơn hà, mà mỗi người tị nạn là một thuyền nhân trên con “thuyền viễn xứ” mà “niềm thương nhớ ngày nào hướng về "cố lý xa xôi" sẽ được nhân lên nhiều cấp số để trở thành nỗi hoài niệm không nguôi của những tâm hồn lưu lạc "gửi về phương ấy mịt mờ quê hương".
Ngày tháng ly hương cứ dài mãi, dài mãi.
Năm năm, mười năm, mười lăm năm … rồi năm mươi năm.
“Ngày về quê xa lắc lê thê…” Nửa thế kỷ tha phương viễn xứ “nỗi quan hoài mang mể biết bao”. Đã có biết bao người trong cuộc viễn xứ ấy đã ôm sầu ly hương mà nằm trong lòng đất lạnh quê người. Có biết bao người không chờ được đành qui cố hương làm thân Từ Thứ qui Tào.
Tha phương viễn xứ hoàn cảnh nào cũng bi thiết sầu vương.
Mỗi bài thơ trong tuyển tập này là một tâm tình người viễn xứ hoang mang, thê thiết từ buổi đầu bỡ ngỡ phải xa nơi chôn nhau cắt rốn, như lá xa cành chim xa cội, như nước xa nguồn. Ra đi chẳng hẹn một ngày mai nhưng vẫn hoài mong có được một lần trở về quê cũ.
Người thơ trong tuyển tập phần lớn là những người từng sinh hoạt trong phong trào Hướng đạo, từng là quân, dân, cán, chính phục vụ Miền Nam tự do một thời. Những lời thơ là tiếng vỗ cánh của đàn chim lưu lạc muôn phương khắc khoải vọng về quê cũ.
Năm mươi năm trôi qua các tác giả trong tuyển tập nhỏ này,
người mất, người còn …. Tiếng thơ của quý vị vẫn rung cảm trong lòng người đọc đồng tâm trạng hoài thương cố quốc.
Trân trọng giới thiệu tuyển tập này đến quý trưởng niên và thân hữu tại trại Bách Hợp VI Camp Mountaindale Portland Oregon, như một món quà nhỏ nhân kỷ niệm 50 năm viễn xứ trong lòng người hướng đạo ly hương.
mnc
6/2025
No comments:
Post a Comment