TRÚC NON

Dậy sớm rảnh rỗi ngồi đọc sách rồi hí hoáy tập vẽ thủy mặc tre trúc. Vẽ vẽ xóa xóa nét còn non, không dám khoe.

Dưng không bài Tân trúc hiện ra, với vài ngọn trúc thủy mặc trác tuyệt. Tác giả bài cổ thi Trúc non là Phạm Nhân Khanh, tên nghe khá lạ, lần đầu tiên mới biết đến.

Bèn đi tìm thời được biết:

“Phạm Nhân Khanh hiệu Cổ Sơn, cuối đời nhà Trần.

Chưa rõ ông sinh và mất năm nào, quê quán ở đâu, chỉ biết đỗ tiến sĩ vào đời Trần Duệ Tông niên hiệu Long Khánh (1373-1377), từng được nhà Trần cử đi sứ Trung Quốc, lúc về làm chức Giám tu quốc sử, kiêm An phủ sứ lộ Lạng Sơn.

Tác phẩm hiện còn 13 bài thơ chép trong Toàn Việt thi lục.”

Ông chỉ là một văn quan khí tiết, ngay thẳng và sống mộc mạc như đã thể hiện trong thơ ông. Quân tử như trúc, tiết trực tâm hư. Lại liên tưởng đến cố Tổng thống Ngô Đình Diệm cũng đã từng dùng trúc để biểu lộ chí khí hoài bão và tâm huyết của mình qua con dấu bụi trúc trên ấn tín “tiết trực tâm hư” nghĩa là Tiết trực tâm hư”, có nghĩa là khí tiết ngay thẳng, vì dân vì nước; tâm không có nghĩa là lòng thì trống rỗng, không có gì riêng tư cho bản thân ...”

Trúc cũng được xếp vào bộ Tứ Quân Tử : Mai Lan Cúc Trúc theo người xưa

Đọc lại bài thơ:

(Chữ Hán)

新竹

樹得琅玕三兩叢，

只期歲晚伴吟翁。

篩金好看臨秋月，

戛玉纔聽遞曉風。

勁節匪躬能直外，

道心無欲故虛中。

客來莫怪新條短，

會見霜梢拂翠空。

范仁卿

(Âm Hán Việt)

Tân trúc

Thụ đắc lang can (*) tam lưỡng tùng,

Chỉ kỳ tuế vãn bạn ngâm ông.

Si kim hảo khán lâm thu nguyệt,

Kiết ngọc tài thinh đệ hiểu phong.

Kình tiết phỉ cung năng trực ngoại,

Đạo tâm vô dục cố hư trung.

Khách lai mạc quái tân điều đoản,

Hội kiến sương tiêu phất thuý không.

Phạm Nhân Khanh

Dịch nghĩa:

Trúc non

Trồng được vài ba khóm trúc xanh như ngọc lang can, (*)

Chỉ mong chờ đến cuối năm sẽ làm bạn với nhà thơ.

Thích ngắm trăng thu soi xuống tựa như vụn vàng rơi qua tán lá,

Mới nghe gió sớm thổi qua tựa như tiếng ngọc khua.

Khí tiết cứng cỏi không chịu cúi mình lộ ra cả vẻ ngoài ngay thẳng,

Lòng đạo không chứa dục vọng cho nên trong thân trống rỗng.

Khách tới chớ làm lạ những cành mới trồng còn ngắn,

Rồi sẽ thấy được những ngọn trúc pha sương quét trên nền trời xanh biếc.

(*) Lang can” 琅玕:

(1) Ngọc tròn bóng đẹp. Trích dẫn Nguyễn Trãi 阮廌: “Linh lung sắc ánh bích lang can” 玲瓏色映碧琅玕 (Đề thạch trúc oa 題石竹窩) Sắc long lanh ánh lên như ngọc lang can màu xanh biếc.

(2) chỉ trúc đẹp

Thơ phỏng dịch :

Trúc non

Vừa trồng vài khóm trúc lang can

Làm bạn cuối năm hưởng thú nhàn

Dưới ánh trăng thu mong thưởng nguyệt

Dát muôn tiếng ngọc khẽ âm vang

Quên mình tiết trực lòng không đổi

Cố giữ tâm hư đạo vững vàng

Cành ngọn còn non xin chớ lạ

Rồi đây sương tuyết trúc không màng

mnc

10/7/2025

T Ử V I H O A

 Tử vi hoa 

Đi chơi xa, về nhà 

Trước ngõ mấy chùm hoa 

Nghiêng cánh trong nắng hạ

Ý như muốn chào ta 

Mỏng manh vài cánh tử vi hoa (crepe mythe) màu hồng nhạt trước nhà, mùa này khắp các miền cao bồi Texas , đồng loạt trổ bông khoe sắc cùng vạn vật. Một mùa hè nóng bỏng cũng dịu mát cùng màu hoa. 

Về lại nhà, khoe hoa trước ngõ lại nhớ Tử Vi Hoa của Bạch Cư Dị. Nhắc đến Bạch Cư Dị lại nhớ Tỳ Bà Hành, nhớ bến Tầm Dương … nhớ Hoa Phi Hoa …

Thôi, cứ hãy đọc lại bài thơ 

Tử vi hoa

紫薇花 

絲綸閣下文章靜，

鐘鼓樓中刻漏長。

獨坐黃昏誰是伴？

紫薇花對紫薇郎。

白居易

Tử vi hoa

Ty Luân các hạ văn chương tĩnh,

Chung cổ lâu trung khắc lậu trường.

Độc toạ hoàng hôn thuỳ thị bạn?

Tử vi hoa đối tử vi lang.

Bạch Cư Dị 

Dịch thơ 

Hoa Tử Vi 

Gác Ty Luân vãn chuyện văn khoa

Chuông điểm canh khuya đã vẳng xa 

Ngồi mãi đến chiều, ai bạn nhỉ ? 

Tử vi đối mặt khách yêu hoa

mai ngọc cường dịch

Tôi cũng có thêm vài chi tiết thú vị: 

“ Hoa tử vi nở liên tục trong vòng ba tháng, kéo dài từ mùa hạ sang mùa thu, nên có tên là bách nhật hồng (百日红), lại có hình thù giống như cái phan báu ( phướn quý) trong mỹ thuật Phật giáo, nên còn được gọi là bảo phan hoa (宝幡花). Người Trung Quốc cũng gọi hoa tử vi (紫薇花) là hoa Phật tướng (佛相花), xem như một loài hoa đem đến sự thịnh vượng, tốt lành, còn người Pháp thì gọi tử vi là “Đinh hương Ấn Độ” (印度丁香 - lilas des Indes)” 

Cây tử vi phát triển bằng cách tự bong lớp vỏ cây bên ngoài mỗi năm một lần. Nếu chúng ta dùng tay chạm nhẹ chúng sẽ không ngừng chuyển động, thậm chí còn phát ra những âm thanh nhỏ như tiếng cười khúc khích của cây, cánh hoa mỏng nên khi ta đưa tay lại gần hoa sẽ rung động, thế nên mới có câu Tử vi lang (chàng yêu hoa tử vi) ngồi (một mình) ngắm tử vi hoa trong thơ Bạch Cư Dị 

mnc 

Sunday July 9

⚜️⚜️⚜️

VÊ HOA TỬ VI 

Hoa tử vi nở không ngớt trong vòng ba tháng, kéo dài từ mùa hạ sang mùa thu, nên có tên là bách nhật hồng (百日红), lại có hình thù giống như cái phan báu trong mỹ thuật Phật giáo, nên còn được gọi là bảo phan hoa (宝幡花). Người Trung Quốc cũng gọi hoa tử vi (紫薇花) là hoa Phật tướng (佛相花), xem như một loài hoa đem đến sự thịnh vượng, tốt lành, còn người Pháp thì gọi tử vi là “đinh hương Ấn Độ” (印度丁香 - lilas des Indes).

Tử vi (Lagerstroemia indica) thuộc họ bằng lăng (Lythraceae), là loài cây bụi, thân gỗ nhỏ, nhẵn. Lá đơn hình bầu dục, mọc đối, dính sát thân cành. Hoa có 6 cánh, hương thơm dịu, gồm các màu hồng, tím, đỏ, trắng, mọc thành từng chùm ở đầu cành, cánh hoa mỏng nhàu, mép lượn sóng. Chỉ nhụy dài cong, điểm phấn vàng rực rỡ. 

Hoa tử vi nở không ngớt trong vòng ba tháng, kéo dài từ mùa hạ sang mùa thu, nên có tên là bách nhật hồng (百日红), lại có hình thù giống như cái phan báu trong mỹ thuật Phật giáo, nên còn được gọi là bảo phan hoa (宝幡花). Người Trung Quốc cũng gọi hoa tử vi (紫薇花) là hoa Phật tướng (佛相花), xem như một loài hoa đem đến sự thịnh vượng, tốt lành, còn người Pháp thì gọi tử vi là “đinh hương Ấn Độ” (印度丁香 - lilas des Indes). 

 

Hoa Tử Vi

 

Ở Việt Nam, một số người vẫn còn nhầm lẫn gọi hoa tử vi là hoa tường vi (薔薇花, một loài tầm xuân, thuộc họ hoa hồng), hay còn nhầm sang cả với hoa bằng lăng vì thấy cùng họ. 

Tử vi là một trong những loài kỳ hoa dị thảo, sách “Quần phương phổ” gọi tử vi là phạ dương hoa (怕痒花), sách “Chân Nam bản thảo” thì gọi tử vi là dương dương hoa (痒痒花), bởi tử vi có phản ứng rung lên, như cười khúc khích mỗi khi người ta gãi vào thân cây.

Thiền sư Bassui Nhật Bản nói: “Thân này như ảo ảnh, như bọt nước giữa dòng. Tâm này khi tự nhìn vào, vô hình như hư không, vậy mà ở đâu đó vẫn nghe ra tiếng. Ai đang nghe?”. Chỉ có thể nói đó là sự hòa điệu, giao cảm của vạn vật chúng sinh. 

Nhà thơ Bạch Cư Dị đời Đường đã cảm tác về hoa tử vi như sau:

絲綸閣下文章靜, 

鐘鼓樓中刻漏長.

獨坐黃昏誰是伴?

紫薇花對紫薇郎.

Phiên âm: 

Ty Luân các hạ văn chương tĩnh, 

Chung cổ lâu trung khắc lậu trường. 

Độc tọa hoàng hôn thuỳ thị bạn ? 

Tử vi hoa đối tử vi lang.

Tạm dịch:

Dưới gác Ty Luân bặt văn chương,

Giữa lầu chuông trống chợt ngân vang.

Hoàng hôn lẻ bóng ai bầu bạn?

Tử vi hoa với tử vi chàng.

Thích Thanh Thắng

HAPPY FATHER’S DAY

 Happy Father’s Day 2025

Khi các con còn bé

Đến lễ Father Day

Tặng bố thiệp con vẽ

Viết lời chúc bằng tay

Thương từ miệng con trẻ

Những câu chúc ngây thơ

Vui nghe con thỏ thẻ:

Daddy! I love you !

Bố cảm nhận hạnh phúc

Đến từ những vòng tay

Từ những lời con chúc

Dad! Happy Father’s Day

Rồi thời gian trôi êm

Các con ngày càng lớn

Đi học đi làm thêm

Đến ngày dành cho bố

Happy Father Day

Các con biếu Toolset

Kềm, búa … kéo tỉa cây

Hay một cái cà-vạt …

Những món quà nhỏ bé

Vài món đồ làm vườn

Các con gửi đến bố

Với tất cả yêu thương

Bố vui khi nhận quà

Tuy có thứ chẳng thiếu

Các con nghĩ đến cha

Là các con thảo hiếu

Năm tháng dần trôi qua

Các con thành bố trẻ

Bố giờ là bố già

Sức yếu không còn khỏe

Chỉ loanh quanh trong nhà

Đến ngày lễ của Cha

Các con đưa ra quán

Bố trẻ đãi bố già

Cả nhà đều vui vẻ

Các mẹ cũng vui lây

Bên đàn con, đàn cháu

Happy Father’ Day

mnc

6/2025

Happy Father’s Day 2023

Năm xưa bố chưa già 

Cứ đến Ngày Của Cha 

Các con nhớ đến bố 

Chúc mừng và gửi quà 

Búa kìm cùng tool box

Để sửa xe sửa nhà

Những dụng cụ vườn tược 

Bố chăm sóc backyard 

Vun xới và tưới cỏ 

Trồng cây và trồng hoa 

Đẹp để cho mẹ ngắm 

Giờ thì bố đã già 

Chỉ đi vào đi ra 

Father’s Day lại đến 

Nhìn lại những món quà 

Năm xưa … nằm đâu đó 

Trong một góc garage 

Father’s Day lại đến

Mừng bố Ngày Của Cha 

Con mời ăn đâu đó 

Bố vui hơn được quà

Bố vẫn còn hạnh phúc 

Chúc các bố trẻ già 

Happy Father’s Day! 

18/6/23

MƯỜI HAI THÁNG SÁU

 MƯỜI HAI THÁNG SÁU

“C’est le cœur qui parle et qui soupire

Lorsque la main écrit, c’est le cœur qui se fond.”

A. Musset

Mười Hai Tháng Sáu !

Nhớ thi sĩ Vũ Hoàng Chương (1916-1976), một nhà thơ lớn của miền Nam đã viết hai bài tuyệt bút về ngày 12 tháng 6.

Mười hai tháng Sáu, là ngày nàng thơ Tố Vân hay Kiều Thu, Vân Muội là Tố là Mây ....người yêu của thi sĩ Vũ Hoàng Chương...” …lên xe cưới về quê chồng, cách mấy đò ngang cách mấy sông”. Lòng thi sĩ “cuồng điên vì nhớ “ Thi sĩ đau đớn, thi sĩ mê ngất, thi sĩ thù hận ...nhìn “ trăng của nhà ai ... “, thi sĩ mượn rượu “phá thành sầu”.

Sầu tình, hận tình ngút ngàn lửa khói và thi sĩ khóc lóc thành hai bài tuyệt thi được thi sĩ viết cách nhau 31 năm (ta đợi em từ ba mươi năm).

Bài đầu là “Mười Hai Tháng Sáu” viết ngày 12/6/1941.

Bài sau là bài “ Tố Của Hoàng Ơi” viết ngày 12/6/1972 và giữa hai mốc thời gian đó là “Bài Ca Hoài Tố” viết năm 1942.

Hôm nay 12/6 Ghi lại hai bài thơ về Mười Hai Tháng Sáu của Vũ Hoàng Chương để nhớ Ông và mối tình thủy chung đau đớn của nhà thơ ....

mnc

12/6

MƯỜI HAI THÁNG SÁU

Trăng của nhà ai trăng một phương

Nơi đây rượu đắng mơ đêm trường

Ờ, đêm tháng sáu mười hai nhỉ

Tố của Hoàng ơi! hỡi nhớ thương!

Là thế, là thôi, là thế đó

Mười năm thôi nhé mộng tan tành

Mười năm trăng cũ ai nguyền ước!

Tố của Hoàng ơi! Tố của anh

Tháng sáu mười hai - từ đấy nhé

Chung đôi - từ đấy nhé lìa đôi

Em xa lạ quá đâu còn phải

Tố của Hoàng xưa, Tố của tôi

Men khói đêm nay sầu dựng mộ

Bia đề tháng sáu ngày mười hai

Tình ta ta tiếc, cuồng ta khóc

Tố của Hoàng, nay Tố của ai?

Tay gõ vào bia mười ngón rập

Mười năm theo máu hận trào rơi

Học làm Trang Tử thiêu cơ nghiệp

Khúc Cổ bồn ca gõ hát chơi

Kiều Thu hề Tố em ơi!

Ta dương lửa đốt tơi bời Mái Tây

Hàm Ca nhịp gõ khói bay

Hồ xừ xang xế bàn tay điên cuồng

Kiều Thu hề trọn kiếp thương

Sầu cao ngùn ngụt mây đường tơ khô

Xừ xang xế xự xang hồ

Bàn tay nhịp gõ điên rồ khói lên

Kiều Thu hề Tố hỡi em!

Nghiêng chân rốn bể mà nghe lửa bùng

Xế hồ xang khói mờ rung

Nhịp vươn sầu tỏa năm cung ngút ngàn

Vũ Hoàng Chương

(12.6.1941)

TỐ CỦA HOÀNG ƠI

Năm mười hai tháng ai không biết

Đã tháng nào không tháng sáu chưa

Tháng có ba mươi ngày để giết

Ngày mười hai vẫn sống như xưa.

Lịch treo trước ngực kêu thành tiếng

Chẳng tiếng nào nghe khác tiếng mưa

Rả rích từ hôm con én liệng

Vào lồng son, tủi áng mây đưa.

Thời gian từng giọt buông theo máu

Lại trở về, không gọi cũng thưa.

Còn đó mười hai, còn tháng sáu

Ba mươi năm lẻ vẫn chưa vừa!

Còn khóc trong tim này bất tuyệt

Dường như rối loạn cả đường tơ.

Trăng nhà ai vẫn là trăng khuyết

Đứng sững từ đêm ấy đến giờ !

Ngày mai ngày mốt anh nằm xuống

Ngọc đọng cơn sầu nửa kiếp thơ

Đập nát ra cho trời đất uống

Thì em sẽ rụng khỏi đêm mờ.

Phút giây trăng một phương tròn lại

Rồi từ hoà tan rượu đắng mơ

Cùng nhịp tim trôi vào tận cõi

Không ngày, không tháng, không bơ vơ.

Mười hai tháng sáu cung hồ xế

Một mối tình si một mối thù

Giây phút cũng tan thành biển lệ

Trả cho cát bụi nhé Kiều Thu !

Vũ Hoàng Chương

(12/6/1972)

Ghi thêm một giai thoại văn chương : Vũ Hoàng Chương (1916-1976) và nữ sĩ Ngân Giang (1916-2002) , bạn thơ tri kỷ của ông. Hai thi nhân đã nổi danh từ thời Tiền Chiến.

Năm 1954 chia đôi đất nước, VH Chương và gia đình vào Nam, Ngân Giang bị kẹt lại Hà Nội. Giao tình gián đoạn vì thời cuộc nhưng VHC vẫn nhớ và cố tìm tức bạn thơ sau bức màn tre trong vô vọng.

Năm 1976 nhà thơ bị đi tù và được thả về chờ chết, người em trai của VHC từ Bắc vào thăm anh, cho biết tin nữ sĩ Ngân Giang nơi miền Bắc, mấy mươi năm bị trù dập, sống khổ sống tuyệt vọng đến cùng cực, “chết không được đành phải sống” . Tuy rất nghèo nhưng VHC vẫn cố tìm mua 10 mét gấm nhờ em trai gửi biếu cố nhân Bà Ngân Giang nhận được tin và quà của cố nhân thì rất mừng và cảm động, nữ sĩ viết lên tâm trạng khi đó: “Ý anh ấy gởi cho tôi mười mét gấm là để tôi may áo. Mà lại là gấm mầu nâu nữa. Tôi hiểu như là Vũ quân muốn khuyên tôi hãy dẹp bỏ lòng trần, trở về với Phật. Tôi không thể làm theo ý anh được. Bởi lẽ gạo ăn hàng ngày còn thiếu, sao có thể mặc áo gấm! Con cái còn trông cậy cả nơi mình, làm sao mà rảnh rang miền tục lụy! Thế là tôi đành phải bán mười mét gấm đó, mua được 5 yến gạo, và còn đủ tiền may một bộ quần áo thường. Nói ra điều này, tôi thấy tủi cho mình, và cũng tội cho vong linh của Vũ quân lắm!”

Cuối năm 1976, khi tin thi sĩ Vũ Hoàng Chương tạ thế đưa về đến Hà Nội, nữ sĩ Ngân Giang càng thêm xúc động, buồn nhớ cố nhân bà viết bài thơ tha thiết khóc bạn thơ tri kỷ đã không còn nữa, trong bài có nhắc lại “12 tháng Sáu lạnh màu tang”

“Ớ Vũ Hoàng ơi! Ớ Vũ Hoàng!

12 tháng 6 lạnh màu tang.

Mây không lãng đãng theo chân ngựa

Say để bâng khuâng ngã giữa đường.

Một áng bạch vân dài nẻo nhớ,

Bài ca dị hỏa khóc người thương.

Mà dòng Dịch thủy trôi trôi mãi

Rẽ lối hoa lê trắng dặm trường. “ 

Ngân Giang nữ sĩ

CÁ BỐNG KHO TIÊU

 Sáng nay, đọc bài cá bống trứng kho tiêu ... của Mai Nguyen vừa post trên trang LTQN làm tui bắt thèm...ngang xương.

Món “cá kho thệ xứ Huế của má ...” trong bài Mai Nguyen đưa lên làm tôi ngờ ngợ về chữ “thệ” của người Huế hay dùng.

Thệ là thề ước như Cầu Thệ Thủy, Quán Thu Phong mà ngày trước ông thầy dạy Cổ Văn của tui cắt nghĩa là Cầu thề ước của đôi tình nhân xưa chăng?!

Cầu thệ thủy ngồi trơ cổ độ

Quán thu phong đứng rũ tà huy

(Cung oán ngâm khúc-Nguyễn Gia Thiều)

Răng đang noái món ăn mà lại lộn sang thơ vầy cà ?

“Cá bống kho thệ” hay “cá bống thệ kho tiêu”

Rứa là “cá kho thệ” làm tui lại ngỡ cá được kho trong cái “thệ” hoặc cái “trã” đất gì đó, tui cũng không chắc có một thứ nồi nhỏ để kho cá mà người Huế gọi là cái “thệ”? (!)

Còn “cá bống thệ ...kho “ thì lại có ý là một loại cá bống thệ, như bống cát, bống mú, bống bang .... gì gì đó ?

Đang tự théc méc ? bán tín bán nghi ! thì bà chị Kimoanh Huynh chính gốc Huệ của tui nhảy vào “còm” như ri:

...” món cá bống thệ kho rim và cải non” . Chỉ còn khoe “chị ăn hết trách cá kho và dĩa cải con thật nhiều ! “

Rứa thì đúng rồi “cá bống thệ“ rim tiêu kho trong cái “trách” đúng kiều Huế rồi

Uh ! Cá bống thệ là con cá bống gì vậy trời ! Tui biết tên các loại cá (nhờ vợ chỉ dạy khi đi chợ cùng nàng) như bống tượng, bống dừa, bống đao, bống kèo, bống bùn (cá thòi lòi), bống cát (mùn mủn), bống mũ (mun), bống sao, bống trứng ; (và kể cả bống ...bang) …Riêng cá bống kho khô (để ăn với cháo) ở Huế là loài cá bống “thệ” thì hôm nay tui mới “ngộ” ra

Răng lại gọi là bống “thệ” ha ? chị Kimoanh Huynh ui !

“Thệ” có thể là tiếng Hán Việt như Cầu thệ thủy mà hồi xưa ông thầy Việt Văn đệ Ngũ của tui đã giảng là chỉ làn nước ( thủy) mà thề ước (thệ) (!) nhưng về sau lên đại học tui có hỏi thầy Trần Trọng San dạy Hán Văn cho tui về chữ “thệ” trong ( cầu thệ thủy ) thì “thệ” ở đây có nghĩa là “chảy qua”

Thầy còn đọc thêm một bài thơ chữ Hán “Ký Mộng” của cụ Nguyễn Du khi đi xa nhớ vợ

Thệ thủy nhật dạ lưu

Du tử hành vị quy

Kinh niên bất tương kiến

Hà dĩ úy tương tư

Nước sông ngày đêm chảy

Du tử đi chưa về!

Bao năm không gặp mặt

Nhớ nhau đến ủ ê

“Thệ thủy” (逝水 ) là “nước chảy qua ” cầu “thệ thủy” chỉ là cầu ( trên dòng) nước chảy thôi. Chẳng thề non hẹn biển gì sốt.

Nhớ lời thầy xưa dạy , Tui suy ra là cá bống “thệ” rặt Huế là loài cá bống nhỏ sống nơi nước chảy (xiết) khúc Vỹ Dạ, Truồi ...nên cá săn chắc thịt thơm ngon chăng ?

Sông Trà Khúc có bống cát to hơn cũng ngon nhưng vẫn không ngon như bống thệ Huế !

Tui thấy có người còn kêu là bống “xệ” nữa cà ??!

Hôm ni thứ bẩy cuối tuần lang thang fb mà thèm món bống thệ kho tiêu xứ Huế quá đi !

Mùa này Houston có cải non cải con nhưng bống “thệ” biết tìm mua nơi mô.

June 8

HÀNH TRÌNH 50 NĂM LY HƯƠNG VIỄN XỨ

https://www.lienlac.net/FlippingBook/Hanh%20Trinh%20Vien%20Xu/mobile/index.html?fbclid=IwY2xjawK30QBleHRuA2FlbQIxMQBicmlkETFXMmhqbXl5RjNrcXlMVzQzAR5VVoCZGvO7kZIoLyKcJOQTi_sdPlSymmueklMCuQcCLE856ySa9p6obgtmGA_aem_oV4gJiPV4Dn2qG1DdlUa7Q

HÀNH TRÌNH VIỄN XỨ

https://www.lienlac.net/.../Hanh.../mobile/index.html

(Xin vui lòng click vào link e-book để đọc và nghe Thanks)

TUYỂN TẬP 50 NĂM

Hành trình viễn xứ

Tuyển tập này được soạn và ấn hành nhân kỷ niệm 50 năm ly hương viễn xứ (1975-2025) phát hành tại trại họp bạn Hướng Đạo Trưởng Niên (HĐTrN) Bách Hợp VI được tổ chức vào đầu tháng 6/2025 tại Portland Oregon. Nơi đã từng tổ chức trại Bách Hợp HĐTrN đầu tiên 10 năm trước đây.

30/4/1975. Lịch sử đã làm cuộc chia ly vô cùng lớn với hàng triệu người Việt phải đành đoạn rứt ruột dắt díu nhau, rời bỏ quê hương đất nước trong cùng cực hoang mang, hãi hùng và tuyệt vọng. Bỏ lại sau lưng một quê hương yêu dấu mịt mờ lửa khói để trôi giạt nơi quê người chưa biết về đâu.

Lại nhớ hai mươi năm trước đó 20/7/1954, gần triệu người đã tự nguyện làm cuộc ly hương, lìa xa quê Bắc vào miền Nam tìm tự do. Cuộc di cư vĩ đại của dân ta:

“Một ngày mùa chinh chiến ấy,

Chim đã xa bầy mịt mờ bên trời bay”

Hành trình lìa bỏ quê hương di cư vào Nam này tuy vất vả, đành đoạn nhưng không đến độ bi thương vì vẫn còn nuôi hy vọng làm lại cuộc đời trên quê hương mới sáng dội miền Nam. Ngày ấy, đồng bào phải ly hương nhưng vẫn còn cùng ở trong một đất nước hình chữ S.

Và chắc chắn rất nhiều người di cư 1954 và cả đồng bào miền Nam đã không thể ngờ được rằng họ sẽ phải xa quê hương thêm một lần nữa trong đời từ ngày định mệnh 30/4/1975. Hơn thế nữa, rất nhiều thập niên sau đó, hàng-hàng-lớp-lớp người Việt Nam vẫn tiếp tục liều chết, bỏ nước ra đi.

Vòi või nhìn về “cố lý xa xôi” bên kia bờ đại dương, đã cách xa nửa vòng trái đất. Đây mới chính là cuộc viễn xứ ly hương vô cùng đau đớn. 50 năm ly hương đã trôi qua, như một giấc mộng dài của một đời người đã phải chọn lựa giữa: Tự Do hay là Chết. “50 năm, một khoảng thời gian tuy ngắn cho lịch sử của một dân tộc, nhưng lại dài cho một đời người. 50 năm trước, toàn lãnh thổ Việt Nam rơi vào sự thống trị của những người Cộng Sản. Và kể từ đó, hàng triệu người dân Việt Nam đã bỏ xứ ra đi, bắt đầu là làn sóng vượt biên gian nan, hiểm nghèo của những thuyền nhân, bộ nhân làm rúng động lương tâm thế giới vào những thập niên 70, 80, và 90. Những người Tị Nạn Việt Nam năm xưa và thân nhân của họ đã xây dựng nên những Cộng Đồng Người Việt Tự Do lớn mạnh trên khắp thế giới. Cái quá khứ Tị Nạn đó bây giờ đã bị lãng quên, hay vẫn còn hằn sâu trong tâm thức của họ? Thế hệ thứ hai, thứ ba, con cháu của những người Tị Nạn gốc Việt, đã có những đóng góp ngày càng đáng kể vào xã hội nơi họ đang sống.

Bao nhiêu người trong thế hệ hiện tại và tương lai hiểu nguyên do vì sao họ được sống trong một xã hội tự do nhân bản, và có bao nhiêu người trong số đó thật sự trân quý cái giá mà cha ông họ đã phải trả?!” (Thuyền Nhân: hành trình 50 năm” - phim tài liệu dài 90 phút do đạo diễn Thanh Tâm thực hiện).

Tuyển tập Hành trình 50 năm viễn xứ trong lòng người hướng đạo ly hương chỉ là một cố gắng góp nhặt những mảnh tâm thức viễn xứ lắng đọng qua những vần thơ ly hương của những người từng là hướng đạo sinh, đã có mặt, trong và sau cuộc chiến huynh đệ tương tàn. Là tiếng lòng của những người “xa quê hương” dấn thân vào hành trình 50 năm tha hương viễn xứ của người tị nạn Việt Nam. Có nhiều người trong số đó đã không thể trở về quê hương sau nửa thế kỷ dài viễn xứ.

Cuộc ly hương ấy không chỉ là 50 năm mà còn hơn thế nữa từ ngày đất nước chia đôi sơn hà, mà mỗi người tị nạn là một thuyền nhân trên con “thuyền viễn xứ” mà “niềm thương nhớ ngày nào hướng về "cố lý xa xôi" sẽ được nhân lên nhiều cấp số để trở thành nỗi hoài niệm không nguôi của những tâm hồn lưu lạc "gửi về phương ấy mịt mờ quê hương".

Ngày tháng ly hương cứ dài mãi, dài mãi.

Năm năm, mười năm, mười lăm năm … rồi năm mươi năm.

“Ngày về quê xa lắc lê thê…” Nửa thế kỷ tha phương viễn xứ “nỗi quan hoài mang mể biết bao”. Đã có biết bao người trong cuộc viễn xứ ấy đã ôm sầu ly hương mà nằm trong lòng đất lạnh quê người. Có biết bao người không chờ được đành qui cố hương làm thân Từ Thứ qui Tào.

Tha phương viễn xứ hoàn cảnh nào cũng bi thiết sầu vương.

Mỗi bài thơ trong tuyển tập này là một tâm tình người viễn xứ hoang mang, thê thiết từ buổi đầu bỡ ngỡ phải xa nơi chôn nhau cắt rốn, như lá xa cành chim xa cội, như nước xa nguồn. Ra đi chẳng hẹn một ngày mai nhưng vẫn hoài mong có được một lần trở về quê cũ.

Người thơ trong tuyển tập phần lớn là những người từng sinh hoạt trong phong trào Hướng đạo, từng là quân, dân, cán, chính phục vụ Miền Nam tự do một thời. Những lời thơ là tiếng vỗ cánh của đàn chim lưu lạc muôn phương khắc khoải vọng về quê cũ.

Năm mươi năm trôi qua các tác giả trong tuyển tập nhỏ này,

người mất, người còn …. Tiếng thơ của quý vị vẫn rung cảm trong lòng người đọc đồng tâm trạng hoài thương cố quốc.

Trân trọng giới thiệu tuyển tập này đến quý trưởng niên và thân hữu tại trại Bách Hợp VI Camp Mountaindale Portland Oregon, như một món quà nhỏ nhân kỷ niệm 50 năm viễn xứ trong lòng người hướng đạo ly hương.

mnc

6/2025

V Ô Đ Ề