HOA PHI HOA

 

Sáng đầu tuần, ra sau vườn tưới cây ngắm hoa, vài nụ màu hồng nở sớm trong vòm xanh lá ban mai, giống hoa này tôi mới lấy giống về trồng mùa đầu, vài tháng mới đây thôi. 

Hồng nhan tri kỷ của tôi bảo hoa có mùi thơm nhẹ rất thích…

Tôi trồng hoa nhưng cũng chẳng biết tên hoa, bèn hỏi cái plants 🌱 app. Thì nhà vạn vật thông thái cho biết đây là một loài hoa có tên khoa học là  Mirabilis jalapa, tên thông dụng là Four o'clock hay Marvel of Peru (Hoa Bốn Giờ hay Kỳ quan của Peru). 

Tìm một hồi thì biết thêm nó là Cây Bông Phấn hay Hoa Phấn bên xứ mình. 

Tôi nghiệm thêm loài hoa này cứ mỗi khoảng 4 giờ thì nó trổ hoa, ngửi có hương thơm thoang thoảng nhè nhẹ 

Ở Việt Nam hạt của cây hoa phấn này được dùng làm phấn nụ, một mỹ phẩm của các mệ xứ Huế xưa.

Trong truyện dài “Mưa thầm trên bông phấn” viết sau này ở Hải ngoại Nhà văn Túy Hồng cũng có nhắc đến tên loài hoa nụ phấn này. Đọc truyện đã lâu mà mãi đến hôm nay mới thấy cây bông phấn ngay sau vườn nhà mình !? Hihihi

Chị Van Nguyen tối qua đến nhà chơi , lấy hoa ni cài lên tóc và có hỏi hoa gì và xin giống về trồng… thì chính chủ hoa cũng không biết hoa tên chi!? 

Nên sáng nay mới đi tìm nì . 

Cứ lên hoa là có người like! 

Lại nhớ hôm qua có nhắc đến Từ khúc Hoa Phi Hoa của Bạch Cư Dị với bạn Ngo Dung nên nhân tiện gửi lên bài “Hoa không phải là hoa “

Ngày xưa tôi có đọc truyện Quỳnh Dao qua ngòi bút của dịch giả Liêu Quốc Nhĩ những năm 68- 70 gì đó trong trang đầu truyện (hình như là) Thố Ty Hoa hay Cánh Hoa Chùm Gởi, ông đã đề Hoa Phi Hoa trên trang đầu sách và dịch thành thơ, đọc cũng hay nên nhớ luôn tới giờ:

“Chẳng phải là hoa, chẳng phải sương

Nửa khuya em đến, sáng em về

Đến như giấc mộng xuân không đợi

Đi tựa mây trời không định nơi” 

(Liêu Quốc Nhĩ)

Sau này khi  đọc nguyên tác Hoa Phi Hoa thì thấy chẳng có “em” nào trong mấy câu thơ của Bạch Cư Dị. 

Hoa Phi Hoa nhuốm sắc màu triết lý nhà Phật con thuyền bào ảnh và một chút Hồ điệp mộng của Trang tử. Chẳng có gì là vĩnh cửu trong cõi  phù du này - đến và đi - cứ thuận theo lẽ tự nhiên của vô thường trời đất. 

Là hoa! chẳng phải là hoa, là sương! cũng chẳng phải là giọt sương ?! 

花非花

花非花，

霧非霧。

夜半來，

天明去。

來如春夢幾多時，

去似朝雲無覓處。

Hoa phi hoa

Hoa phi hoa,

Vụ phi vụ.

Dạ bán lai,

Thiên minh khứ.

Lai như xuân mộng kỷ đa thời,

Khứ tự triêu vân vô mịch xứ!

Bạch Cư Dị 

Bèn dịch ra thơ 6/8 lửng lơ con cá vàng như sau: 

HOA PHI HOA 

Hoa không phải là hoa 

Rằng hoa, không phải là hoa 

          Rằng sương, thưa cũng chẳng là sương rơi

Nửa đêm đến, sáng đi rồi 

Đến như giấc mộng, đi thời như mây

Biết đâu tìm lại được đây 

mnc 

10 tháng Bẩy

KHI VỀ

 Đi chơi xa, về nhà 

Trước ngõ mấy chùm hoa 

Nghiêng cánh trong nắng hạ

Ý như muốn chào ta 

Mỏng manh vài cánh tử vi hoa (crepe mythe) màu hồng nhạt trước nhà, mùa này khắp các miền cao bồi Texas , đồng loạt trổ bông khoe sắc cùng vạn vật. Một mùa hè nóng bỏng cũng dịu mát cùng màu hoa. 

Về lại nhà, khoe hoa trước ngõ lại nhớ Tử Vi Hoa của Bạch Cư Dị. Nhắc đến Bạch Cư Dị lại nhớ Tỳ Bà Hành, nhớ bến Tầm Dương … nhớ Hoa Phi Hoa …

Thôi, cứ hãy đọc lại bài thơ 

Tử vi hoa

紫薇花 

絲綸閣下文章靜，

鐘鼓樓中刻漏長。

獨坐黃昏誰是伴？

紫薇花對紫薇郎。

白居易

Tử vi hoa

Ty Luân các hạ văn chương tĩnh,

Chung cổ lâu trung khắc lậu trường.

Độc toạ hoàng hôn thuỳ thị bạn?

Tử vi hoa đối tử vi lang.

Bạch Cư Dị 

Dịch thơ 

Hoa Tử Vi 

Gác Ty Luân vãn chuyện văn khoa

Chuông điểm canh khuya đã vẳng xa 

Ngồi mãi đến chiều, ai bạn nhỉ ? 

Tử vi đối mặt khách yêu hoa

mai ngọc cường (dịch)

Tôi cũng có thêm vài chi tiết thú vị: 

“ Hoa tử vi nở liên tục trong vòng ba tháng, kéo dài từ mùa hạ sang mùa thu, nên có tên là bách nhật hồng (百日红), lại có hình thù giống như cái phan báu ( phướn quý) trong mỹ thuật Phật giáo, nên còn được gọi là bảo phan hoa (宝幡花). Người Trung Quốc cũng gọi hoa tử vi (紫薇花) là hoa Phật tướng (佛相花), xem như một loài hoa đem đến sự thịnh vượng, tốt lành, còn người Pháp thì gọi tử vi là “Đinh hương Ấn Độ” (印度丁香 - lilas des Indes)” 

Cây tử vi phát triển bằng cách tự bong lớp vỏ cây bên ngoài mỗi năm một lần. Nếu chúng ta dùng tay chạm nhẹ chúng sẽ không ngừng chuyển động, thậm chí còn phát ra những âm thanh nhỏ như tiếng cười khúc khích của cây, cánh hoa mỏng nên khi ta đưa tay lại gần hoa sẽ rung động, thế nên mới có câu Tử vi lang (chàng yêu hoa tử vi) ngồi (một mình) ngắm tử vi hoa trong thơ Bạch Cư Dị 

mnc 

Sunday July 9

KHI VỀ LẠI NHÀ

 khi đi 

ve sớm gọi hè 

khi về

lửa lựu lập loè đơm bông 

tôi đến như người khách lạ 

đi tìm một chốn quê nhà

quắt quay trong cơn nắng hạ 

quê nhà càng lúc càng xa

cứ đến rồi đi như thế 

như con suối tìm về sông

như sông xuôi tìm về bể

biết có tìm lại được không? 

thời gian như là con nước 

trôi đi trôi đi ...mênh mông

không ai có thể được tắm 

hai lần trên một khúc sông 

kỷ niệm giờ đã lắng im

ký ức cũng lặng lặng chìm

mơ hồ có tiếng ai gọi

thôi thì cũng cố đi tìm

cũng đến mà không ai biết

rồi đi cũng không ai hay 

như câu thơ ngại không viết

viết xong rồi thả gió bay

gió có bay đi muôn hướng 

xin giữ lại chút mong manh

dẫu nhạt nhoà trong tâm tưởng 

thì thôi!  thôi thế cũng đành! 

mnc 

(khi về lại nhà 12/7)